In dit blog vertel ik hoe het komt dat de drempel naar ‘weer gaan sporten’ zo hoog is als je zwaar bent en misschien ook lang hebt stilgezeten. Ik vertel je hoe ik langzaam maar zeker van couchpotatoe veranderde in ‘eigenlijk bést wel sportief’ terwijl ik nog steeds dik ben. En ik geef tips waarmee je kunt ontdekken welke vorm van beweging écht bij je past – ook als je dik of dikker bent.
Sporten als je dik bent
Je zou meer willen bewegen, maar als je overgewicht hebt, voelt dat vaak dubbel. Om in beweging te komen als je lang hebt stilgestaan is moed nodig, want er is van alles te overwinnen: je voelt je stijf en stram, je mist conditie. Je hebt sporten misschien sowieso nooit leuk gevonden. Misschien schaam je je voor je lijf, ben je bang dat je je enorm bekeken zult voelen – tussen allemaal dunnere mensen die het wél kunnen sta jij te stuntelen…. En als je lichamelijke beperkingen hebt – is er dan überhaupt wel een sport die jij kan doen? Je wilt wel, maar je bent bang dat het te zwaar is. En toch wil je ‘iets’. Je voelt aan je lijf dat het nodig is en de doktoren of je dierbaren zeggen het tegen je.
En je hebt geen zin om weer iets te starten wat je na drie weken opgeeft. Maar wat dan wel?
Sporten? Niks voor mij
In mijn online yogaschool voor plussize vrouwen spreek ik wekelijks mensen met deze ervaring. Sterker nog: zo begon ik zelf ook, ooit. Ik kwam in sportscholen met trainers die niets snapten van een dik lijf. Ik ‘moest’ van mezelf een half uur zwemmen – maar wilde het water alweer uit terwijl er pas 5 minuten verstreken waren. Ik heb zelf, kortom, een lange weg afgelegd van onzekere, jonge, mollige vrouw die niet van sporten hield – naar de dikke yogajuf die ik nu ben. Inmiddels geef ik alweer meer dan 10 jaar yogales aan plussize vrouwen. Een heel aantal van hen had jarenlang gedacht dat ze eerst moesten afvallen, fitter moesten zijn of meer discipline moesten hebben.
Als je niet in het sportieve plaatje past…
In onze westerse cultuur zijn sporten en ‘het sportieve lichaam’ op een voetstuk geplaatst. Er is een ideaalbeeld van jong, sportief, gezond, slank, fit – en als je maar je best doet (of had gedaan) dan kun jij er ook zo uitzien, en kun jij je ook zo voelen. Gezondheid geeft status – en is het jou niet gelukt? Dan ben je niet goed genoeg. Voor je het weet, zit je vast in schaamte over je lijf en dan is het heel lastig om jouw bewegende, hijgende en niet-zo-fitte lijf in dat trainingspak te hijsen en aan de wereld te laten zien.
Sporten zijn vaak ook vooral heel geschikt voor mensen die in dat ideaalbeeld passen: jong, fit, en niet vies van een beetje competitie. Geen wonder dat je jezelf hier niet in herkent als je 130 kg weegt en last hebt van kwaaltjes en klachten; als je iemand bent die het liefst met een boek of borduurwerk in de tuin zit. Of als kampt met chronische pijn waardoor het al een hele opgave is om ’s morgens je bed uit te komen.
Zeker als je zwaarder bent en lang hebt stilgezeten, voelt het alsof je lichaam niet mee wil – terwijl de hele wereld (en vooral je eigen innerlijke criticus) schreeuwt dat je “moet bewegen”. En de berg is ook huizenhoog: als de sport bedoeld is voor mensen die sporten van nature leuk vinden; als de trainer of coach jouw lijf niet snapt; als je bij de eerste traptree al probeert om niet te opvallend te hijgen; of als de omgeving vooral een ‘fitgirl met groene smoothie”- uitstraling heeft – zie daar maar eens binnen te stappen met een lijf dat log en stijf voelt.
Hoe kun je prettig bewegen zodat je het volhoudt – omdat je het wilt?
Plottwist: beweging hoeft niet te gaan over afvallen of prestaties. Het mag – of eigenlijk – moet! – ook gaan over thuiskomen in je lijf. dat éérst maar eens.
En dat begint met de vraag: wat voelt goed voor míj?
Veel mensen denken dat bewegen pas zin heeft als je het “goed” doet – met schema’s, doelen en zweetdruppels. Maar ik geloof – en heb zelf ervaren – dat de grootste verandering juist begint met kleine, zachte stappen en met activiteiten zoeken die prettig zijn. Want als je weer in contact komt met je lichaam en focust op wat je een goed gevoel geeft en wat jouw lijf wél kan – dan ontstaat er een verlangen om dit vaker te doen. Ik zeg vaak: zet eens niet een tandje bij, maar: kan het ook een tandje minder? Maak het leuk, lief, ontspannend, interessant en zó klein en vriendelijk, dat je er geen bezwaar tegen kunt maken – maar er zín in krijgt.
Wat ik voor jou hoop is dat je een vorm van bewegen vindt die je niet het gevoel geeft dat je tekortschiet, maar die je helpt om je lichaam te voelen, te waarderen – zodat je je lijf weer als bondgenoot gaat zien.
Hoe ‘zacht bewegen’ van mij een sportief mens heeft gemaakt
Het was mijn recalcitrantie die mij in eerste instantie op het yogapad heeft gebracht. “stel je toch voor, dat ik de eerste DIKKE yogajuf van Nederland zou zijn!” het leek me een heerlijke opgestoken middelvinger naar het ideaalbeeld van de slanke, lenige, fitte yogajuf.
Uiteindelijk leerde ik natuurlijk dat yoga niet gaat over uitgestoken middelvingers – en zelfs niet over fit en lenig zijn. Yoga heeft mij geleerd om mijn lijf te voelen, te respecteren in wat het kan én wat het niet kan en om steeds beter te luisteren naar de signalen van mijn lijf. Ik probeer mijn ongemakken niet meer weg te duwen maar bewust mee te nemen – te verzachten en de houding wat kleiner te maken als ik last heb van mijn schouders. Een houding aan te passen aan de ruimte die mijn buik nu eenmaal nodig heeft, omdat ik een grote ronde dikke buik héb. Als ik dat zou negeren en zou doen alsof die er niet is – dan forceer ik mezelf. Erkennen wat er is en daarmee werken, tegemoet komen aan wat jouw lichaam nodig heeft.
Op die manier bracht yoga mij in beweging. En ik ben geen heilige – ook ik zit graag met mijn benen languit op de bank na een dag werken. Maar tegenwoordig voel ik óók aan mijn lijf wanneer het tijd is om in beweging te komen en om mijn energie wat beter te verdelen.
Dikke dame in het zwembad
De liefde voor mijn lijf die ik in mijn yogapractice heb opgebouwd, zorgde er langzaam maar zeker voor dat ik beter wilde zorgen voor mijn lijf. En dat betekende op zeker moment ook: meer in beweging komen. Van yoga werd ik soepeler en sterker, maar ik kreeg ook behoefte aan meer uithoudingsvermogen. En ik had een hardnekkige blessure waardoor wandelen niet kon – dus moest ik op zoek naar iets wat wél mogelijk was. Dat werd zwemmen – en ook hier ging ik op zoek naar manieren om het leuk en interessant en haalbaar te maken.
Eerst moest ik door de zure appel heen: in badpak naar het zwembad. Ik kocht een zwemjurkje, met het idee dat ik me een beetje kon verstoppen – en me daardoor meer op mijn gemak zou voelen. Maar dat jurkje zwabberde als een natte zeem om mijn benen – het was niks voor mij! Dus kocht ik een tankini, met stoere bandjes en strikjes – die na een half uur zwemmen, akelige striemen in mijn oksels gaven. Het bleek een zonne-kini, geen zwem-kini… Uiteindelijk kwam ik uit bij een simpel, functioneel badpak zonder poespas.
Het zwembad binnenstappen was óók een hobbel. “Kijken ze naar mij?”
Voor dit soort situaties heb ik mijn ‘dit is heel gewoon dat ik dit doe’- masker bij me. Dat zet ik op. Van binnen scheit ik peultjes, of hoe zeggen ze dat – maar ik spéél op die momenten dat ik er zelf helemaal ok mee ben. En ik heb gemerkt: als ik doe alsof, vinden anderen het ook al snel ok. Bovendien stond er een beeldje van 2 dikke dames in badpak op een strandstoel in het raam van de kassa – en dat gaf me ook een beetje hoop dat ik hier gewoon mocht zijn…
Van couchpotatoe naar ‘best wel sportief’
Nou ja, lang verhaal kort: Inmiddels doe ik niet alleen aan yoga, maar ik ga ook 1x per week naar krachttraining, ik zwem, ik fiets ’n uur naar mijn werk in de zomer (ja ik blijf “mooiweerfietser”, het moet wel leuk blijven 😉) en ik maak regelmatig wandelingetjes in de buurt of in de uiterwaarden van de Lek waar ik woon. Dat laatste blijft lastig omdat ik allerlei pijnen en pijntjes in mijn lijf ervaar. Ik heb NIET het perfecte sportieve lijf. Maar tot mijn eigen, stomme verbazing kan ik inmiddels naar eer en geweten zeggen: ik ben eigenlijk best sportief. Of een ander dat ook vindt? Die ene fitgirl uit de sportschool waarschijnlijk niet. Laat haar lekker groene smoothies drinken tot ze een ons weegt… dit is MIJN lijf en MIJN leven.
en had je me dat op mijn 20ste, 30ste of zelfs 40ste verteld dat ik er zo in zou staan? Ik zou je hebben uitgelachen. Maar het kan dus wél – en je kunt op elke leeftijd beginnen – zolang je maar kleine stapjes neemt.
En nu jij: Respecteer de behoeftes van jouw lijf
Of je nu op zoek bent naar een sport of andere activiteit: houd rekening met de behoeftes van jouw lijf. Doordat je zwaar bent zullen jouw spieren en gewrichten meer worden belast. Dat betekent niet dat je lichaam ‘minder’ is, maar dat het andere behoeften heeft.
Bij alles wat je overweegt, is het goed om te beseffen dat leven in een dik lijf vaak al topsport IS. Traplopen is een vorm van gewichtheffen. Boodschappen doen vraagt uithoudingsvermogen. Dikke lijven zijn sterke lijven: je draagt jezelf tenslotte 24/7 met je mee. En de dingen waar je je misschien voor schaamt (hijgen, puffen, pauzes nemen…) zijn eigenlijk dingen waar je trots op zou mogen zijn. Ik moet de eerste gewichtheffer in de sportschool nog zien die 130 kg lift zónder te puffen…
Daarom is het belangrijk dat je een vorm van bewegen kiest die je lichaam respecteert in plaats van uitput. Iets waarbij je je eigen belastingsniveau en pauzes kan bepalen. En laat het alsjeblieft, alsjeblieft ook iets zijn wat je fijn en leuk vindt, wat je inspireert! Zodat je graag nog een keertje komt. Beweging hoeft niet iets te zijn dat je ‘moet doorduwen’. Juist als je kiest voor wat je aankan en wat fijn voelt, groeit de motivatie van binnenuit.
Welke stappen kun je zetten als je zoekt naar een sport die bij je past?
🩷 Zet voor jezelf eens op een rij wat je aanspreekt.
Maak er een gezellige brainstormsessie van, met een kop thee of een (alcoholvrij) biertje. De volgende vragen helpen je op weg:
- Zoek je iets voor buitenshuis, of liever binnen?
- Wil je er de deur voor uit, of mag het ook thuis / online?
- Moet het echt ‘sporten’ zijn? Of mag het ook ‘gewoon bewegen’ zijn?
- Zoek je iets dat je met andere mensen kan doen? Of liever alleen?
- Welke hobbies en interesses had je als kind / puber/ jongere? En waren daar activiteiten bij die fysieke inspanning van je vragen?
🩷 is de drempel nog een beetje hoog?
Gluur eerst eens om het hoekje. Bel de club/docent/stichting, en leg uit dat je een veilige omgeving zoekt waar je jezelf kan en mag zijn en vraag of de docent/omgeving al dan niet denkt dat deze plek geschikt is voor jou. Kan je gelijk horen of de stem en de persoon je aanspreekt, of niet…
🩷 Wat trek je aan?
Zorg in elk geval voor prettig zittende kleding waarin je vrij kan bewegen – bijvoorbeeld een legging met een t-shirt, en evt. laagjes voor als je het warm/koud krijgt. Tegenwoordig is er gelukkig steeds meer aanbod voor goede plussize sportkleding. De meeste bekende ketens hebben inmiddels een aanbod en zelfs de grote sportmerken als adidas en Nike doen tegenwoordig een beetje mee. Hele mooie leggings vind je bijvoorbeeld bij het Duitse Leggingslove.de (katoen en fantastische patronen!) en bij mayafreya.com (met mijn maat 54 pas ik makkelijk in hun grootste maat – helaas wel synthetisch materiaal).
🩷 Bang dat je het niet kunt of niet volhoudt?
Leg de lat laag! Ga gewoon een keertje kijken. Doe het kleinste wat je kan. Toen ik bijvoorbeeld het wandelen weer wilde oppakken, nam ik een paadje bij mij in de buurt met veel bruggetjes over slootjes: zo kon ik heel vaak pauze houden. Daardoor was ik minder gespannen, en juist daardoor minder verkrampt en dus minder snel pijn. Stel jezelf gerust en zeg tegen jezelf: het is ok. Luister naar je lijf en weet dat je kleine stapjes mag zetten.
🩷 Vind je het spannend om met sporten te beginnen, ergens binnen te stappen, mee te doen?
Fake it till you make it. De eerste stap is nu eenmaal doodeng. Tel af voor jezelf: 5, 4, 3, 2, 1… GO! Misschien zullen de mensen kijken. Maar als jij stralend glimlachend ‘lekker weertje he?” zegt, en doet alsof jij dit de gewoonste zaak van de wereld vindt – dan vinden de anderen dat ook. Juist als je jezelf klein en onzeker maakt, zul je eerder de nare opmerkingen triggeren. Vandaar: fake it till you make it. het helpt écht!
Welke sporten zijn geschikt als je overgewicht hebt?
Dikke mensen zijn sterke mensen. Er kan heel veel, ook afhankelijk van je leeftijd en fitheid en de klachten die je eventueel hebt. Voorbeelden van rustige sporten die je gewrichten minder belasten zijn bijvoorbeeld yoga, zwemmen, fietsen, dansen of wandelen. Deze vormen zijn vriendelijk voor je lijf en goed op te bouwen.
En moet het persé ‘sport’ zijn? Er zijn nog zoveel meer vormen waarbij jouw lijf in beweging komt. Denk huishoudelijke klussen zoals stofzuigen, ramen wassen, boodschappen doen voor de buurvrouw, klussen in huis, tuinieren.
Is er misschien een oude of nieuwe creatieve hobby om op te pakken – beeldhouwen, toneelspelen, vilt maken, tuinieren, dansen (van salsa tot ballet, van tango tot ‘dansen met je hond’, van 5 ritmes tot bollywood en ‘exstatic dance’ – er is meer dan je kan verzinnen!)
Of misschien loop jij wel warm voor vrijwilligerswerk? Denk bijvoorbeeld eens aan bedden rondrijden of koffie uitdelen in het ziekenhuis, meewerken op een zorg- of kinderboerderij of in de lokale heemtuin, honden trainen, wilgen knotten, vogelexcursies begeleiden, werken bij de voedsel- of kledingbank of meehelpen in de kringloopwinkel, kinderactiviteiten begeleiden bij de scouting of een andere club.
Waar word jij warm van? Wat inspireert jou? Voor wie of wat kom jij wél je bed uit (of de bank af?)
Een aantal tips:
- Online yogales voor plussize vrouwen – mijn eigen aanbod, je kunt 3 gratis video’s aanvragen om te zien of het bij je past
- Zoek hier je sportmaatje in de buurt om samen iets te gaan doen
- Kijk ook eens of er een slowsports groep bij jou in de buurt is – hier ligt de nadruk niet op prestatie maar op lekker samen bezig zijn, ongeacht je niveau.
- Zoek op NLvoorelkaar naar vrijwilligerswerk dat bij je past (of google voor de vrijwilligersbank in jouw woonplaats)
- https://fitenstralend.nl/ – speciaal voor vrouwen met een gevoelig lijf in de overgang
- deonlineyogaschool.nl – yoga speciaal voor mensen met chronische pijn
- Engelstalig geen bezwaar? Arielle van @madisondancelife swingt de haters omver met haar ronde blote buik en geeft online buik- en burleque danslessen
- https://dikkevinger.org/ is een actie- en supportgroep voor dikke mensen. Op hun besloten facebookgroep worden regelmatig tips gevraagd (ook over fijne sporten / activiteiten) of bewegmaatjes gezocht.
- Op https://www.comfortsports.nl/ vind je beweegaanbod speciaal geschikt voor dikke mensen (kleine disclaimer voor degenen die net als ik allergisch zijn voor het woord *besitas – maar het aanbod is zorgvuldig samengesteld)
Mis jij iets wat écht niet mag ontbreken in het rijtje hierboven? Heb jij vragen over sportkleding, beginnen met bewegen of over plussize yoga? Laat je tip, vraag of reactie hieronder achter en laten we op die manier elkaar inspireren. Het leven is te kort en te mooi om (alleen maar) stil te zitten 😊
